N   O   C   L   E   G    I     W     G   Ó   R   A   C   H   -   B   I   E   S   Z   C   Z   A   D   Y     T   A   T   R   Y     B   E   S   K   I   D   Y    -    K    A    R    P    A    T    Y

karpaty logo

Kliknij + i poleć naszą stronę dziękujemy :-) ;)


| STRONA GŁÓWNA | KARPATY | RUMUNIA | UKRAINA | SŁOWACJA | POLSKA | WĘGRY | AUSTRIA | CZECHY
R                E                K                L                A                M                A


karpaty zdjęcie tygodnia LOSOWE ZDJĘCIE
karpaty galeria Więcej zdjęć w galerii
karpaty galeria Najnowsze zdjęcia
karpaty galeria Najczęściej oglądane
karpaty galeria Najlepiej oceniane
karpaty wstep WSTĘP
noclegi karpaty NOCLEGI NAJNOWSZE
karpaty Karpaty
karpaty galeria Galeria zdjęć
karpaty flora Fauna Karpat
karpaty flora Flora Karpat
karpaty artykuły Ciekawe artykuły
karpaty wydawnictwa Ciekawe wydawnictwa
karpaty relacje Karpackie relacje z wypraw
karpaty księgarnia Karpacka księgarnia
linki Ciekawe strony
karpaty kontakt KONTAKT
karpaty reklama REKLAMA
karpaty polska POLSKA
karpaty polskie góry Góry podział na pasma
karpaty polskie artykuły Przewodnik
noclegi karpaty NOCLEGI POLSKA
karpaty polskie galeria Galeria
karpaty polskie mapy Mapy
polska forum Forum Bieszczady i inne
karpaty księgarnia Księgarnia - Polska
karpaty rumunia RUMUNIA
karpaty rumuńskie KARPATY RUMUŃSKIE
karpaty rumuńskie góry Góry podział na pasma
karpaty artykuły Przewodnik
Atrakcje na mapie Atrakcje na mapie
noclegi karpaty NOCLEGI RUMUNIA
karpaty rumuńskie galeria Galeria
mapy rumunia Mapy
rumunia forum Forum Rumuńskie
rumunia Grupa RUMUNIA na Fb
karpaty księgarnia Księgarnia - Rumunia
rumunia webcam Webcam w Rumunii
karpaty słowacja SŁOWACJA
karpaty słowackie góry Góry podział na pasma
karpaty słowackie artykuły Przewodnik
noclegi karpaty NOCLEGI SŁOWACJA
karpaty słowackie galeria Galeria
karpaty słowackie mapy Mapy
słowacja forum Forum Słowackie
karpaty księgarnia Księgarnia - Słowacja
karpaty ukraina UKRAINA
karpaty ukraińskie Góry podział na pasma
karpaty artykuły Przewodnik
noclegi karpaty NOCLEGI UKRAINA
karpaty ukraińskie galeria Galeria
Karpaty mapa Bieszczady Wschodnie Mapy
Pogoda Zakarpacie Pogoda na Zakarpaciu
Karpaty ukraińskie szlaki Nowe szlaki
rumunia forum Forum Ukraińskie
karpaty księgarnia Księgarnia - Ukraina
Numery ratunkowe HRPZ Numery ratunkowe HRPZ
zdjęcie tygodnia
Lawiny
karpaty węgry WĘGRY
karpaty węgierskie KARPATY WĘGIERSKIE
karpaty artykuły Przewodnik
noclegi karpaty NOCLEGI WĘGRY
karpaty węgierskie Góry podział na pasma
karpaty węgierskie mapy Mapy
karpaty księgarnia Księgarnia - Węgry
karpaty czechy CZECHY
karpaty czeskie Góry podział na pasma
karpaty artykuły Przewodnik
noclegi karpaty NOCLEGI CZECHY
karpaty księgarnia Księgarnia - Czechy
karpaty austria AUSTRIA
karpaty austriackie KARPATY AUSTRIACKIE
karpaty artykuły Przewodnik
karpaty austria Góry podział na pasma
karpaty księgarnia Księgarnia - Austria
Nowości na forum NOWOŚCI NA FORUM
karpaty czechy FACEBOOK
karpaty współpraca WSPÓŁPRACA
karpaty
I Twój materiał może znaleźć się w portalu Karpaty.travel.pl. Masz pomysł na ciekawy artykuł, relację z wyprawy, wyjazdu czy wycieczki ? Swoimi wrażeniami możesz podzielić się na łamach naszego serwisu. Wystarczy wyslać na adres mailto:
redakcja@karpaty.travel.pl materiał, zdjęcia i oświadczenie, że Jesteś autorem a my po weryfikacji zamieścimy go w odpowiednim dziale.
karpaty reklama google REKLAMA
Karpaty aktualności POLECANE ARTYKUŁY
Karpaty aktualności ARTYKUŁY I AKTUALNOŚCI
Loading
Deprecated: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in /usr/home/irasstrony3/domains/karpaty.travel.pl/public_html/nw/upload/functions.php on line 1798 Deprecated: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in /usr/home/irasstrony3/domains/karpaty.travel.pl/public_html/nw/upload/functions.php on line 1801 Deprecated: Function get_magic_quotes_gpc() is deprecated in /usr/home/irasstrony3/domains/karpaty.travel.pl/public_html/nw/upload/functions.php on line 517 Deprecated: Function get_magic_quotes_gpc() is deprecated in /usr/home/irasstrony3/domains/karpaty.travel.pl/public_html/nw/upload/functions.php on line 517 Karpaty Portal Internetowy www.karpaty.travel.pl noclegi i przewodnik

Karpaty Słowackie: Bardiów - Miasto pełne historii 2010-03-02 16:32:33 CET

Poprawna polska nazwa brzmi Bardiów, ale mówimy o nim także Bardiejów, Bardyjów czy Bardejów. Dla Słowaków to po prostu Bardejov, po niemiecku Bartfeld, węgiersku Bártfa, czesku Bardijov lub Bardějov i wreszcie po romsku Bartwa. To niewielkie (liczące 33 400 mieszkańców) miasto powiatowe położone jest w północno-wschodniej Słowacji, w kraju preszowskim, w historycznym regionie Szarysz. To zarazem jeden z najcenniejszych miejskich historycznych zespołów zabytkowych u naszych południowych sąsiadów, który 30 listopada 2000 r. został wpisane na Listy Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

Rynek w Bardiowie: po lewej stronie na pierwszym planie ratusz, za nim kościół św. Idziego, po prawej kamienice mieszczańskie

W XI wieku istniała już tu słowiańska osada, a mało kto wie, że do pierwszej połowy XIII wieku tereny te znajdowały się we władaniu Królestwa Polskiego. W 1235 roku polscy cystersi założyli tutaj klasztor. Później obszar ten został włączony do Królestwa Węgier. Pierwsza pisemna wzmianka o Bardiowie pochodzi z roku 1241. W Latopisie Ipatijewskim wspomina się o osadzie handlowej „Bardouev”. Na przełomie XIII i XIV w. osiedlili się tutaj licznie niemieccy osadnicy ze Śląska. W XIV i XV w. Bardiów był ważnym ośrodkiem rzemiosła i handlu, zdobywając kolejne przywileje, m.in. prawo składu. Do rozkwitu miasta przyczyniło się jego korzystne położenie na szlaku handlowym z Półwyspu Bałkańskiego do Polski i na Ruś; kupcy bardowscy sprzedawali w Polsce m.in. wina z regionu Tokaj. Jego rozwój przyspieszyły liczne przywileje królewskie, a szczególnie edykt króla Ludwika I z 1376 roku, na mocy którego stał się wolnym miastem królewskim. Od XV w. Bardiów był członkiem związku pięciu miast wschodniej Słowacji – Pentapolitany.

Elewacje kamienic zdobią wiekowe dekoracje malarskie, a uroku dodają drewniane okiennice / Gotycka bryła kościoła św. Idziego w całej okazałości

W historii Bardiowa znajduje się wiele akcentów łączących to miasto z dziejami Polski. W 1412 r. król Węgier Zygmunt Luksemburski zastawił miasto polskiemu szlachcicowi A. Balickiemu pod pożyczkę 13 000 złotych. Podczas wojny polsko węgierskiej w 1402 r. okupowały go polskie wojska. W roku 1410 pod Bardiowem odbyła się bitwa, w której rycerstwo polskie pokonało sprzymierzone z Krzyżakami oddziały króla Zygmunta Luksemburskiego pod dowództwem Ścibora ze Ściborzyc, które wcześniej najechały ziemię sądecką. W 20 lat później miasto najechali czescy husyci. W XV wieku istniało w mieście 51 cechów, pracowało 146 majstrów rzemieślniczych, w tym okresie było ich więcej tylko w Bratysławie, Koszycach i Lewoczy.

Po prawo: Ołtarz Bożego Narodzenia ufundowany przez cech tkaczy w latach 1480–1490

Szczyt rozwoju i znaczenia gospodarczego Bardiowa przypadł na przełom XVI i XVII wieku, z tego też czasu pochodzi większość zabytkowych budowli. W mieście działała pierwsza w Królestwie Węgierskim publiczna biblioteka, istniały dwie drukarnie, gimnazjum i pierwszy na ziemiach słowackich teatr. Pod koniec wieku XVII miasto zaczęło upadać. W roku 1679 dotknęła je epidemia, a rok później wielki pożar. Jak podkreślają historycy sztuki, to właśnie zastój w rozwoju pozwolił na zachowanie wielu zabytków, które przy intensywnej urbanizacji zapewne uległyby zniszczeniu.

Wnętrze kościoła św. Idziego, u góry gotycka belka tęczowa z sceną Ukrzyżowania / Masywna bryła Grubej baszty, obok niej przycupnęła baszta Mała

W roku 1950 centrum Bardiowa ogłoszono rezerwatem miejskim, od tego momentu ruszyła odbudowa i renowacja starówki. O Bardiowie mówi się, że jest najbardziej gotyckim miastem na Słowacji. Jego centrum tworzy kompleks zabytkowych budynków, który otacza niemal pełny ciąg murów obronnych. Głównym miejscem historycznego zespołu jest prostokątny rynek zabudowany szeregiem mieszczańskich kamienic. Ale najważniejszym zabytkiem miasta jest usytuowany w północnej części rynku kościół pw. św. Idziego. Jego budowę rozpoczęto około połowy XIV w., do 1415 r. ukończono wznoszenie korpusu, zaś w 1448 roku dostawiono prezbiterium i zakrystię. W latach 1482–1486 od południa dobudowano trzy kaplice. W XV w. powstała również wieża, która nie dotrwała do naszych czasów, obecna 40-metrowa konstrukcja pochodzi z końca XIX w. Kościół składa się z bazylikowego korpusu o trzech nawach i tyluż przęsłach oraz z prezbiterium o równej wysokości i szerokości co nawa główna, zamkniętego dwubocznie. Do południowozachodniego narożnika korpusu przylega wieża, nakryta ostrosłupowym hełmem. Z wieży roztacza się piękny widok na miasto i jego okolice.

Ołtarz Matki Boskiej Bolesnej powstał w latach 1480–1490, natomiast kamienna rzeźba Piety wykonana została w piaskowcu ok. 1430 r.

Mury kościoła wzmacniają wysokie szkarpy, pomiędzy którymi znajdują się ostrołukowe okna z gotyckimi maswerkami. Nawy i prezbiterium przykrywa sieciowe sklepienie. Renowacja kościoła – według projektu I. Steindla – po pożarze w 1878 roku nie zmieniła średniowiecznej bryły kościoła. Przetrwało także bogate wyposażenie wnętrza, a przeważająca ilość zabytków pochodzi z okresu późnego średniowiecza. Zachował się unikatowy zespół 11 gotyckich ołtarzy skrzydłowych. Wśród nich wyróżnia się ołtarz św. Anny z końca XV w., ołtarz Matki Boskiej Bolesnej z rzeźbą Piety z roku 1430 oraz jeden z cenniejszych na Słowacji ołtarz Narodzenia Pana. Jedynym ołtarzem tablicowym jest ołtarz św. Andrzeja pochodzący z połowy XV w. Z innych gotyckich zabytków należy wymienić odlaną w Krakowie spiżową chrzcielnicę z XV wieku, kamienne pastoforium oraz stalle z XV w. Na belce tęczowej znajduje się gotycka grupa Ukrzyżowania z roku 1485. Przed wejściem do kościoła ustawione są dwa dzwony, z których większy 4-tonowy Urban, miał być wykonany przez ludwisarza z Tarnowa w 1584 r. Sam czteroskrzydłowy główny ołtarz patrona świątyni – świętego Idziego – pochodzi z końca XIX wieku. W centrum rynku stoi dawny ratusz, którego budowę mieszczanie sfinansowali w latach 1505–1511. To najstarszy renesansowy zabytek Słowacji, mieszczą się w nim ekspozycje Muzeum Szaryskiego i Muzeum Historii Bardiowa z wystawą „Historia miasta – wolne miasto królewskie”. Na rynku w gmachu nr 27 znajduje się kolejna ekspozycja, która prezentuje ikony północnej Słowacji. Z kolei dział przyrodniczy Muzeum można obejrzeć w kamienicy nr 3–5 przy sąsiedniej ulicy Rhódyho.

Jedna z wielu zachowanych kamiennych baszt w murach obronnych miasta: Czerwona, zwana Królewską

Zespół staromiejski otocza prawie nieprzerwany system kamiennych murów obronnych. Są to najlepiej zachowane na Słowacji mury, budowane od połowy XIV aż po wiek XVI, z dwiema bramami i dziesięcioma basztami. Monumentalne barbakany powstały najpóźniej, zbudowane z powodu zagrażającego niebezpieczeństwa najazdu tureckiego. W pierwszej połowie XV wieku w mieście było już około 500 murowanych domów. Do dziś zachowane budynki charakteryzują się wysokimi dachami szczytowymi. Gotyckie kamienice przebudowywano w XVI w. w stylu renesansowym, a w wieku kolejnym powstało szereg barokowych elewacji. Wiele z nich można obejrzeć także od środka, bowiem mieszczą się w nich kafejki, restauracje i sklepy. Wśród zabytków warto obejrzeć także unikalny zespół budynków gminy żydowskiej pochodzący z końca XVIII wieku: szkołę, synagogę, łaźnię, rzeźnię, budynek władz gminy i kirkut, całość zbudowana zgodnie z zasadami przepisów talmudycznych. Wyprawa do Bardiowa to minimum 2–3 dni zwiedzania, a na turystę oprócz zabytków czekają urokliwe hoteliki, pensjonaty, restauracje i kawiarenki.

opr. tekstu Krzysztof Zieliński
fot. Zdzisław Świeca
Materiał udostępniony przez redakatora naczelnego Skarby Podkarpackie


Wyświetl większą mapę

skomentuj komentarze: 0 | wyslij znajomemu |

Wszystkie zdjęcia na stronie "www.karpaty.travel.pl" chronione są prawem autorskim. Jakiekolwiek wykorzystanie ich do celów komercyjnych, zamieszczanie na innych stronach internetowych, przedruk lub inne formy powielania, wymagają zgody redakcji. © Karpacki Serwis Informacyjny - 2009 - 2010. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi zawartych w komentarzach i na forum. Są one prywatnymi komentarzami i opiniami użytkowników.

Serwis Karpaty.travel.pl używa plików typu cookies do poprawnego działania strony, w celach statystycznych, reklamowych, oraz w celu dostosowania naszego serwisu do indywidualnych potrzeb użytkowników. Korzystanie z serwisu Karpaty.travel.pl, bez zmian ustawień w używanej przez Państwa przeglądarce internetowej oznacza zgodę na wykorzystywanie technologii cookies i zapisywanie ich w pamięci Państwa urządzenia zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

karpaty pogoda POGODA RO
karpaty pogoda POGODA UA
karpaty pogoda POGODA PL
karpaty pogoda POGODA SK
karpaty pogoda POGODA CZ H A
karpaty nowości POLECAMY
W Górach Jest Wszystko co Kocham - sklep

Baza miejsc noclegowych
Tu znajdziecie miejsca noclegowe w różnych zakątkach Karpat. Baza ofert będzie sukcesywnie powiększana.
[więcej ...]

Ciekawe miejsca w Karpatach rumuńskich
Znajdziecie tutaj opisy najciekawszych i najbardziej popularnych miejsc w Karpatach rumuńskich. Listę tych miejsc podzieliliśmy na poszczególne pasma górskie lub regiony.
[więcej ...]

Flora Karpat
Dział w naszych galeriach poświęcony karpackiej florze. Znajdziecie tutaj zarówno ciekawe gatunki jak i te bardziej pospolite, występujące w Karpatach.
[więcej ...]

Ciekawe miejsca w Karpatach ukraińskich
Znajdziecie tutaj opisy najciekawszych i najbardziej popularnych miejsc w Karpatach ukraińskich. Listę tych miejsc podzieliliśmy na poszczególne pasma górskie lub regiony.
[więcej ...]

Karpackie wydawnictwa
Szukasz mapy, przewodnika czy albumu ? W tym dziale znajdziesz recenzje nowych, jak i tych będących na półkach wydawnictw karpackich.
[więcej ...]

Co rośnie w Karpatach?
Artykuły opisujące karpacką florę. Od mchów poprzez porosty, kwiaty po drzewa.
[więcej ...]

Ciekawe miejsca w Karpatach polskich
Znajdziecie tutaj opisy najciekawszych i najbardziej popularnych miejsc w Karpatach polskich. Listę tych miejsc podzieliliśmy na poszczególne pasma górskie lub regiony.
[więcej ...]

Osobliwości Karpat
Galerie zdjęć pokazujące ciekawe miejsca w Karpatach. Zamki, skanseny, cerkwie, rezerwaty - najciekawsze przedstawiamy w tym dziale.
[więcej ...]

Najwyżej oceniane
Najlepiej oceniane zdjęcia w naszych galeriach. Fotografie, które zdobyły najwięcej gwiazdek od naszych gości głosujących w galeriach.
[więcej ...]

Ciekawe miejsca w Karpatach słowackich
Znajdziecie tutaj opisy najciekawszych i najbardziej popularnych miejsc w Karpatach słowackich. Listę tych miejsc podzieliliśmy na poszczególne pasma górskie lub regiony.
[więcej ...]

karpaty nowość NOWOŚĆ

Wersja online
ZOBACZ

Wersja papierowa
KUP


karpaty banery PROMOWANE OFERTY
noclegi Rimetea
Hotel Ewka
karpaty księgarnia KSIĘGARNIA
Losowa oferta karpacka Bezdroży
Promocja dnia wydawnictwa Bezdroża
Losowa oferta Bezdroży
Losowa oferta promocyjnej Bezdroży

Wydawnictwo Libra

Góry Wołają Góry wołają
Reprint wydanego w 1939 r. albumu fotograficznego wędrówki z obiektywem po polskich górach od Olzy po rzekę Czeremosz.76,00 zł


karpaty polecamy NASZE SERWISY
Bieszczadzki Portal Internetowy
Bieszczadzki Baza Noclegowa
Soliński Portal Internetowy
Spala
Poleski Portal Internetowy
Karpaty imprezy POLECAMY
apuseniexperience
festivalul-transalpin
Wydawnictwo Ruthenus
Bieszczay biegówki
Przydatne linki PRZYDATNE LINKI
Bałkany Balkany.Travel.pl
Green Mountain Holidays Green Mountain Holidays
rumunia.net.travel.pl Rumuńskie wyprawy
Towarzystwo Karpackie Towarzystwo Karpackie
Skarby Podkarpackie Skarby Podkarpackie
Carpati org Carpati.org
TOnZ - O. Bieszczadzki TOnZ - O. Bieszczadzki
[więcej ...]
Reklama google REKLAMA
Karpaty aktualności POGODA W KARPATACH wpisz interesującą cię miejscowość, pasmo górski lub szczyt.


ViewWeather.com - World weather forecast | Carpathian Mountains

.: PARTNERZY :.

Tatrzański Park Narodowy Babiogórski Park Narodowy Pieniński Park Narodowy Magurski Park Narodowy Gorczański Park Narodowy Kurier Galicyjski


statystyka